آن‌چه در تفکر علمی و سیاسی در حوزه علمیه قم مطرح شده است دارای یک تفکر جهشی استثنایی در دنیای علوم حوزوی در جهان اسلام است
آیت الله محسن اراکی در نشست «تطور فقه در یکصد سال اخیر حوزه علمیه قم» که پنجشنبه ۲۲ آذر ۱۴۰۳، به میزبانی پژوهشگاه فقه نظام و مدرسه عالی حوزوی ولی امر عج برگزار شد بیان کرد:
آن‌چه در تفکر علمی و سیاسی در حوزه علمیه قم مطرح شده است دارای یک تفکر جهشی استثنایی در دنیای علوم حوزوی در جهان اسلام است.
آیت الله بروجردی قائل به ولایت فقیه بودند و بر این اساس مقدماتی را نیز در نظر گرفته بودند. ایشان مساله ولایت فقیه را مساله‌ای کاملا فقهی می‌دانستند.
تعجب برانگیز است که برخی مطرح می‌کنند که تفکر فقهی در حوزه علمیه قم ضعیف شده است. مساله این است که این افراد اصلا هیچ خبری از حوزه علمیه قم ندارند ... آن‌چه در تفکر علمی و سیاسی در حوزه علمیه قم مطرح شده است دارای یک تفکر جهشی استثنایی در دنیای علوم حوزوی در جهان اسلام است.
کنگره شیخ انصاری تحول بسیار گسترده‌ای در این حوزه بود و ۲۰۰ کتاب برگرفته از تفکر شیخ انصاری در حوزه اجتماعی و سیاسی جمع آوری شد ... در اصول فقه در حوزه علمیه قم نسبت به نجف کمی ضعف داشتیم؛ ولی پس از انقلاب دانش نجف به قم آمد و قم به این دانش اضافه کرد و امروز قم مرکز تفوق حوزه علمیه شیعی است. از سی سال پیش تاکنون مساله تازه‌ای در حوزه علمیه نجف مشاهده نمی‌کنیم.
کاری که در دایره المعارف فقه اهل بیت انجام شده است در تاریخ فقه شیعه بی نظیر است. دایره المعارفی که در مجمع الفکر توسط آیت الله انصاری انجام شد و دایره المعارف فقه مقارنی که با تلاش آیت الله العظمی مکارم انجام شد یا اصول مقارن در مجمع التقریب انجام شده است از تلاش‌های برجسته حوزه علمیه قم در این حوزه به شمار می‌رود.